Xôi bánh dày xứ Huế – Món ăn gắn liền với những năm tháng tuổi thơ

Là một món bánh dân dã trong vô vàn món ngon xứ Huế, xôi bánh dày là một món ăn sáng quen thuộc đã đi cùng năm tháng của bao thế hệ người dân nơi đây.

Từ lâu, hình ảnh những O bán bánh dày đã đi vào tâm thức của mỗi người dân Huế. Là món ăn quá đỗi bình dân, giản dị nên bạn chỉ có thể tìm thấy được món bánh dày ở những gánh hàng đi bán rong bán ở trong chợ hay ở vỉa hè các con phố, thường được các O các mệ cắp “nách” bên hông. Cũng như những món ăn dân dã khác của xứ Huế, “đồ nghề” bán bánh dày rất đơn giản, là mẹt tre bóng mồ hôi theo màu thời gian, là lọ muối mè thơm phức, là xấp lá chuối xanh nõn cắt, rửa sạch sẽ và tất nhiên không thể thiếu “nhân vật chính” là bánh dày và xôi.

Khi có người hỏi mua, O dừng lại và lấy một miếng bánh dày lại thêm một nắm xôi rồi cuộn lại. Những chiếc bánh dày tròn trắng nhân đậu đặt giữa lòng bánh xôi đã lăn qua một lớp muối mè, tất cả được bọc trong tấm lá chuối xanh nõn nhìn thật hấp dẫn. Cắn nhẹ miếng bánh, dẻo thơm mùi xôi nếp mới, thêm vị muối mè mằn mặn, beo béo…

Gọi là xôi bánh dày bởi đơn giản thành phần của xôi bánh dầy gồm bánh xôi và bánh dày. Xôi bánh dày được làm từ xôi quết dẻo thơm lừng mùi nếp, bọc nhân đậu xanh và quét thêm một lớp dầu hành mỏng. Khi ăn kẹp thêm 1 nhón xôi và chấm với mè đen rang. Vị thì mặn mặn, ngọt ngọt, bùi bùi, béo béo mà không hề ngấy. Tuy hai món khác nhau, nhưng với sự khéo léo của người Huế, chúng được kết hợp thành cặp đôi, vừa đẹp mắt vừa tạo nên khẩu vị hài hòa, độc đáo.

Nguyên liệu món này vỏn vẹn chỉ ba thứ: nếp, đậu xanh và mè. Tuy nhiên, tất cả các công đoạn để làm bánh đều hoàn toàn thủ công, có lẽ vì thế mà món ăn “gây thương nhớ” hơn khi nghe điểm qua các công đoạn để tạo hình cho xôi bánh dày.

Là đồ ăn vượt đỗi dân gian, giản dị nên người nhà chỉ hãy thử nhìn thấy được món bánh dày tại những gánh mặt hàng rong trong chợ thường xuyên tại vỉa hè hầu hết con cái thị trấn. Cũng giống như những tổng hợp hầu hết đồ ăn dân dã tiếp theo của xứ Huế, “vật dụng nghề” phân phối bánh dầy rất giản dị, là mẹt tre bóng những giọt mồ hôi theo mầu sắc tuổi thọ, là lọ muối mè thơm phức, là xấp lá chuối xanh nõn ngừng, tẩy thật sạch .

Xôi bánh dày ăn đúng điệu lúc được gói trong tờ lá chuối tươi, đặt bánh xôi nhân đỗ xanh vào, thêm chút xôi và kẹp lại, cứ thế chấm cùng với muối mè và ăn kèm chút hành phi. Gắp một miếng bánh chấm muối mè, nhai một phương thức kể từ tốn, sẽ cảm nhận thấy từng chút, từng chút một mùi vị lớn, bùi, thơm hương thơm nếp, ngát hương thơm đỗ xanh phi dầu hành, và đằm thắm thêm trong mùi vị mặn nhè nhè của chén muối mè, tay người nào rang mè nhưng mà sao thơm vượt.